Wasyl Pietrowycz Pełysz

19-letni Wasyl Pietrowicz Pełysz to były ukraiński weteran 24 Samodzielnego Batalionu Szturmowego „Aidar”. 26 sierpnia 2014 r. doszło do jednej z kilku bitew o Nowoswitliwkę i Chriaszczuwate, wioski na terenie gminy miejskiej Mołodohwardijśka w obwodzie ługańskim, między siłami ukraińskimi, a prorosyjskimi separatystami, do jakich dochodziło w ciągu całego miesiąca. Jeden z żołnierzy, który w pośpiechu zapomniał założyć kamizelkę kuloodporną, został ciężko ranny w brzuch. Po tym jak terenowy UAZ transportujący rannego do szpitala polowego został trafiony pociskiem przeciwpancernym wystrzelonym z rosyjskiego czołgu, w eksplozji zginęła cała załoga wozu:

Szeregowy Wasyl Pełysz trafiony odłamkiem, został ranny w nogę. Młody Ukrainiec po tym jak dostał się w ręce donbaskich separatystów został przez nich najpierw ciężko pobity, a gdy jeden z nich odkrył na na jego prawym ramieniu tatuaż „Sława Ukrainie”, odrąbał mu je siekierą. Będącego na skraju wykrwawienia Wasyla, Rosjanie porzucili pod drzwiami jednego ze szpitali w Ługańsku, gdzie spędził następny miesiąc.
– „[…] lekarze znając jaką nienawiścią pałają separatyści do mojego batalionu, nie mogli uwierzyć, że zostawili mnie przy życiu”. – wspominał lekarzy, którzy robili wszystko, aby uratować mu życie.
Personel medyczny chronił go także przed separatystami, którzy codziennie przychodzili, aby go przesłuchiwać [1]; w trakcie ich wizyt, grozili mu przestrzeleniem nóg i pozbawieniem życia.

Separatystom przekonanym, że mieszkańcy Lwowa od dziecka nienawidzą Rosjan, prowadzenie rozmów z Wasylem w języku rosyjskim, zrobiło na nich pewne wrażenie. Powiedzieli mu, że miał szczęście, że nie wpadł w ręce Czeczenów, ponieważ kadyrowcy żywcem pokroili by go na kawałki.

W negocjacjach w sprawie uwolnienia Wasyla, oprócz dowództwa batalionu „Aidar”, brali udział przedstawiciele organizacji „Ruch Społeczny Ukrainy”.

Separatyści początkowo chcieli wymienić ukraińskiego jeńca na 14. swoich bojowników. W koncu ustalono, że odzyska on wolość w zamian za brata jednego z przywódców nielegalnej Ługanskiej Republiki Ludowej (ŁNR) [2].

27 września wypuszczony z niewoli rosyjskiej opowiedział o tym co go spotkało. Był leczony w lwowskim szpitalu. Obecnie pracuje jako księgowy w radzie miejskiej Starego Sambora w obwodzie Iwowskim.

Dzięki pomocy fundacji ukraińsko-kanadyjskiej w 2015 r. otrzymał protezę ręki.

W uznaniu odwagi osobistej i bohaterstwa okazanego w obronie suwerenności, i integralności państwowej Ukrainy oraz wierności przysiędze wojskowej podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej, Wasyl Pełysz otrzymał Medal za odwagę III stopnia.

– „Do tej pory nie mogę zrozumieć dlaczego pozwolili mi żyć, gdy odcięli mi rękę. Myślałem o tym tysiąc razy. Teraz staram się jednak nie przywoływać wspomnień. Wielu żołnierzy o wiele bardziej boi się niewoli i tortur niż samej śmierci. Czasami zastanawiam się czy nie lepiej było umrzeć niż być teraz niepełnosprawnym. Oczywiście poniekąd miałem szczęście, że nie zostałem wtrącony na wiele lat do więzienia, i że praktycznie później nie byłem już bity; odcięta ręka to i tak mniejsze zło w porównaniu z torturami jakich doświadczają niektórzy jeńcy. Mimo tego omalże, że się nie załamałem.

W przeddzień wymiany, reporterzy z kanału »Rossija 24«, oznajmili mi, że aby zostać wydanym stronie ukraińskiej, muszę opowiedzieć przed kamerą, jak dobrzy i uczciwi są Rosjanie, i jak dobrze Ukraińcom żyje się w ŁNR.

Gdyby taka sytuacja miała miejsce w szpitalu, w którym leżałem, nie wiedząc jak długo jeszcze będę przebywał w niewoli, wysłał bym ich do diabła. Ale o krok od wolności, wizja powrótu z niewoli była nie do zniesienia. Jeszcze trochę i powiedziałbym wszystko czego ode mnie żądali. Nie wiem jednak jak bym później zdołał mieszkając na Ukrainie, mógł spojrzeć moim przynaciołom prosto w oczy. Ta chwila była dla mnie czymś strasznym. Dowódca oddziału separatystów zlitował się nade mną. Podszedł do rosyjskich dziennikarzy i powiedział im:
– »Chłopcy, nie rujnujcie mu życia. Znajdźcie sobie kogoś innego dla swojej historii«”.
Fragment wywiadu udzielonego przez Wasyla Pelysza w roku 2017 dla „Faktów i komentarzy”.