„Wszędzie tam, gdzie jest wielka własność, tam jest też i wielka nierówność. Na jednego bardzo bogatego człowieka musi być co najmniej pięciuset biednych, a zamożność nielicznych zakłada nędzę wielu.”
„Bogactwo narodów” (1763) [1] Adam Smith, s. 550 wyd. 1982
Dzięki m.in. prof. Emmie Rothschild [2] z Uniwersytetu Harvarda, wiadomo jest na czym polega metafora „niewidzialnej ręki wolnego rynku” Adama Smitha (1723–1790), niewykluczająca interwencjonizmu ze strony państwa [3]. Opracowanie biografii wybitnego szkockiego filozofa w polskiej Wikipedii jak zwykle nieścisłe, i w tym przypadku zawiera niezbyt – delikatnie mówiąc – dokładne informacje. Znacznie więcej o postaci Smitha można dowiedzieć się z wersji angielskiej.
Tym, który wywarł niebagatelny wpływ na poglądy Smitha, był prekursor liberalizmu John Locke (1632–1704). Propagator empirycznej arystotelowskiej tabula rasa, jak też przeciwnik niewolnictwa, był prawdziwym spirytus movens dla Ojców Założycieli przy tworzeniu Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776).
Podobnie nietuzinkową postacią jest Thomas Hobbes (1588–1679), twórca umowy społeczej zawartej w dziele jego autorstwa pt. „Lewiatan” [4].
Dlatego jeśli o mnie chodzi, jako przeciwnik źle pojmowanej ideii leseferyzmu (korwinizm), jestem zwolennikiem rozwiązań społeczno-gospodarczych, zarówno liberalnego konserwatyzmu, jak i liberalizmu społecznego [5]. Mimo, iż obecnie nie popieram żadnej partii politycznej, najbliżej jest mi do projektów ekspertów z Centrum im. A. Smitha [6] m.in. Andrzeja Sadowskiego i prof. Roberta Gwiazdowskiego, np. tzw. emerytur państwowych [7], świadczeń wprawdzie o najniższej ustalonej wysokośc dla wszystkich, lecz z możliwością uzupełnienia dobrowolną formą ubezpieczń.
[1] http://files.libertyfund.org/files/220/0141-02_Bk.pdf
[2] https://history.fas.harvard.edu/people/emma-rothschild
[3] http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2451-0602-year-2019-issue-67-article-477/c/477-499.pdf
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Leviathan_(Hobbes_book)
[5] https://en.wikipedia.org/wiki/Modern_liberalism_in_the_United_States
[6] https://smith.pl/pl/content/o-centrum
https://www.smith.pl/
[7] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Gwiazdowski-Za-30-lat-system-emerytalny-sie-rozpadnie-Jedynym-rozwiazaniem-jest-emerytura-obywatelska-8135933.html
https://www.money.pl/gospodarka/emerytura-dla-kazdego-taka-sama-rozwiazaloby-to-problemy-6652948504136640a.html
Brian Cat 